Czas urlopów i wakacji, to czas beztroski i wypoczynku. Jednak to też okazja, aby znaleźć chwilę dla siebie i zadbać o swoje zdrowie.
Oglądaj! Dotykaj! Żyj! Przypomina bez przerwy Fundacja Zdrowy Biust.
Profilaktyka, samobadanie, budowanie świadomości – to podstawy zapobiegania rozwojowi choroby nowotworowej. Ich istota jest nieoceniona!
Okazuje się, że profilaktyka jest najważniejsza w zmniejszaniu zachorowalności i umieralności na raka piersi. Zapobieganie chorobie piersi opiera się przede wszystkim na samodzielnej ocenie piersi przez kobietę. Dlatego tak istotna jest samokontrola pod kątem niepokojących zmian w piersiach i ich okolicach, wyczuwalnych guzków, czy innych zmian wyglądu. Odpowiednia profilaktyka i styl życia zmniejszają w znacznym stopniu chorobę nowotworową jak również ryzyko zachorowania.
Fundacja Zdrowy Biust z Pabianic edukuje kobiety, buduje ich świadomość na temat istoty samokontroli piersi na każdym etapie życia, prowadzi szkolenia dla kobiet z wykorzystaniem specjalistycznych fantomów. W marcu Fundacja Zdrowy Biust zorganizowała szkolenie dla 32 kobiet na co dzień pracujących w salonach z bielizną na terenie całej Polski. Szkolenie o tematyce profilaktyki nowotworowej, jak i samej choroby nowotworowej prowadzone było przez lekarza z Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. Część merytoryczna była poparta nauką samobadania piersi. Często w przymierzalniach salonów z bielizną kobiety mówią o swoich problemach z piersiami, niekiedy są zupełnie nieświadomie, nie zdają sobie sprawy z tego, że ich piersi chorują. Dlatego czas doboru bielizny warto wykorzystać do budowania świadomości kobiet na temat ich zdrowia i przypominać, że samodzielna kontrola biustu może zapobiec rakowi piersi.
Każda zmiana w piersiach budzi w kobiecie niepokój. Kiedy zauważy guzek – najczęściej myśli – to rak. A okazuje się, że kobiece piersi chorują nie tylko na raka. Gruczoł piersiowy nękają różne dolegliwości, które nie są nowotworami.
Łagodne zmiany piersi dzieli się na trzy grupy:
- zmiany włóknisto-torbielowate;
- choroby zapalne;
- łagodne zmiany rozrostowe.
1. Zmiany włóknisto-torbielowate
Najczęściej występują u kobiet przed menopauzą. Badania wskazują, że na ich powstawanie mają zmiany hormonalne, które zachodzące w czasie cyklu miesiączkowego. Są to torbiele z towarzyszącym im zwłóknieniem tkanki. Sama torbiel jest rodzajem guza, który jest wypełniony płynem.
Włóknisto-torbielowate zmiany w piersiach dzieli się na dwie grupy ze względu na możliwości proliferacji, czyli proces namnażania komórek organizmu, wzrost. W przypadku chorób piersi rozróżnia się takie zmiany:
- nieproliferujące, przebiegają bez namnażania komórek, przez co rzadko zmieniają swoje rozmiary, to typowe torbiele z włóknieniem;
- proliferujące, charakteryzujące się zwiększeniem liczby komórek budujących zmianę zwiększającą jej rozmiar, to hiperplazja nabłonkowa i gruczolistość stwardniającą.
Zmiany nieproliferujące, czyli torbiele, są najczęstszym rodzajem zmian w piersiach typu włóknisto-torbielowatego. Zwykle są wieloogniskowe i obustronne, wypełnione są wodnistym płynem. Ten płyn z czasem może wapnieć i wówczas zaczyna być widoczny podczas , który może wapnieć i odznaczać się na mammografii. Ich występowanie nie wiąże się z ryzykiem powstania raka.
Hiperplazja nabłonkowa należąca do zmian proliferujących jest zjawiskiem, w którym występuje nadprodukcja komórek przewodów gruczołów piersiowych (fizjologicznie są tylko 2 warstwy komórek w tej strukturze). Nasilona i atypowa hiperplazja może przypominać raka nienaciekającego i co ważne, jej występowanie 5-krotnie zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu złośliwego.
Gruczolistość stwardniająca, również należy do zmian proliferujących, występuje rzadziej niż torbiele czy hiperplazja, ale może przypominać raka, zarówno pod mikroskopem jak i palpacyjnie (mają twardą, ale elastyczną konsystencję). Jej występowanie może 2-krotnie zwiększyć ryzyko powstania raka piersi.
2. Choroby zapalne piersi
Procesy zapalne w piersi są rzadkie i co ważne, nie wiążą się one ze zwiększonym ryzykiem rozwoju raka. Najczęstszymi zmianami tego typu są: ostre zapalenie piersi, rozstrzenie przewodów mlecznych i martwica tkanki tłuszczowej.
Ostre zapalenie piersi, czyli mastitis, rozwija się zwykle jako skutek zakażenia gronkowcem złocistym przez przewody mlekowe, stąd najczęściej występuje ono u kobiet karmiących. Rozsztrzenie przewodów mlecznych to przewlekłe zapalenie niebakteryjne, które związane jest z zagęszczeniem wydzieliny gruczołu piersiowego; występuje zazwyczaj u kobiet między 40- 60 rokiem życia, które rodziły. Martwica tkanki tłuszczowej to zmiana wywołana przez uraz np. uderzenie. Może ona przypominać guza nowotworowego, ale z rakiem nie ma nic wspólnego.
3. Łagodne zmiany rozrostowe
Są to nowotwory łagodne piersi. Najczęściej spotykanymi zmianami z tej grupy są gruczolakowłókniak, guz liściasty i brodawczak wewnątrzprzewodowy. Choć są łagodne, to należy pamiętać, że są one nowotworami, więc nieobserwowane i nieusunięte mogą zmienić się w nowotwory złośliwe.
Gruczolakowłókniak jest najczęściej występującym nowotworem łagodnym piersi, którego szczyt zachorowania przypada między 20 a 30 rokiem życia. Objawia się jako pojedynczy, dobrze odgraniczony i ruchomy wobec otoczenia guzek. Uważa się, że za jego rozwój odpowiada wzrost wydzielania estrogenów, dlatego gruczolakowłókniaki mogą powiększać się pod koniec cyklu miesiączkowego czy w czasie ciąży, a zanikać po menopauzie.
Guz liściasty występuje rzadziej niż gruczolakowłókniak, jednak ma on większą tendencję do nabywania cech złośliwości (15% z guzów liściastych jest w pełni złośliwych). Co ciekawe, struktury tworzące zręb tego nowotworu tworzą charakterystyczne wyrośla w kształcie liści, skąd pochodzi nazwa tej zmiany.
Brodawczak wewnątrzprzewodowy jest najczęściej obserwowany u kobiet przed menopauzą. Zwykle jest niewielką, pojedynczą zmianą w obrębie przewodów mlecznych w gruczole, która objawia się wyciekiem z brodawki sutkowej czy zaciągnięciem brodawki.
Zmian łagodnych, które mogą występować w piersiach jest wiele, jednak należy pamiętać, że każdą zmianę w strukturze lub wyglądzie piersi należy zawsze zgłaszać lekarzowi i zbadać w celu określenia jej charakteru. Jeśli zmiana zostanie zdiagnozowana jako łagodna, nie należy zapominać o jej obserwacji poprzez regularne mammografie i badania lekarskie oraz comiesięczne samobadania piersi.
