Styczniowy wypadek w Kamieniu Pomorskim, w którym zginęło sześć osób oraz śmierć siedmiu nastolatków pod Chełmnem to tragedie, których można było uniknąć. W obu przypadkach byli świadkowie, którzy wiedzieli, że osoba wsiadająca za kierownicę piła alkohol. Właśnie na ten problem zwracają uwagę organizatorzy nowej kampanii edukacyjnej „Powstrzymaj pijanego kierowcę”.
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych rozpoczyna akcję informacyjną tuż przed długim weekendem majowym – zanim tysiące Polaków wyruszą na majówkę. Tylko w ubiegłym roku policja w tym czasie zatrzymała ponad 4,5 tys. nietrzeźwych kierowców. Po kilku kampaniach adresowanych do samych kierowców, tym razem przekaz ma trafić do świadków jazdy pod wpływem alkoholu.
Policjanci zwracają uwagę, że pijani kierowcy nierzadko przewożą swoich najbliższych: żony, dzieci, przyjaciół. Wielu pasażerów świadomie podejmuje ryzyko, decydując się na jazdę samochodem prowadzonym przez nietrzeźwego. Inni nie reagują, gdy w ich obecności ktoś na chwiejnych nogach zbliża się do samochodu – To nic innego jak liczenie na cud – zwraca uwagę Andrzej Markowski, psycholog transportu.
Jeśli widzisz kierowcę, który zachowuje się podejrzanie, reaguj – zachęcają organizatorzy kampanii. W Wielki Piątek, gdy policjanci w całej Polsce zatrzymywali dziesiątki pijanych kierowców, jednego z nich powstrzymał zupełnie przypadkowy mężczyzna. Podszedł na parkingu do samochodu, który chwilę wcześniej poruszał się po ulicy zygzakiem. W środku siedział kompletnie pijany kierowca. Świadek bez zastanowienia zabrał mu kluczyki i zadzwonił po policję.
Policja przypomina, że każdy z nas może ująć sprawcę przestępstwa na gorącym uczynku. To tzw. zatrzymanie obywatelskie. – Nie jest to prawny obowiązek, ale uprawnienie, które posiada każdy obywatel – wyjaśnia mł. insp. Marek Konkolewski z Biura Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji. – Po pierwsze należy zadzwonić pod numer 112 i poinformować policję o uzasadnionym podejrzeniu, że ktoś jedzie pod wpływem alkoholu, np. jedzie „wężykiem”. W miarę możliwości jak najszybciej wyślemy tam patrol, by tę osobę zatrzymać.
Właśnie takie zachowania świadków jazdy pod wpływem alkoholu będą promowane w kampanii prowadzonej przez PARPA. Prawidłowe formy reakcji pokazują filmy, które można obejrzeć na stronie www.powstrzymaj.pl. W jednym z nich obserwujemy scenę z przyjęcia, na którym bawi się grupa znajomych. W pewnej chwili jeden z gości, który chwilę wcześniej pił piwo, decyduje się opuścić imprezę. Z rozmowy z gospodarzem wynika, że zamierza odjechać samochodem. Gospodarz stanowczo sprzeciwia się temu, by kolega wsiadł za kierownicę. Uświadamia mu, z jak dużym ryzykiem wiąże się taka decyzja. Ostatecznie mężczyzna oddaje kluczyki.
W drugim filmie obserwujemy, jak wyraźnie pijany mężczyzna wsiada do samochodu. Widzą to przypadkowi przechodnie. Jeden z nich chce powstrzymać nietrzeźwego – argumentuje, że pijany kierowca zagraża niewinnym uczestnikom ruchu drogowego. Kiedy rozmowa nie przynosi skutku i nietrzeźwy odjeżdża, jeden z mężczyzn sięga po telefon i wybiera numer 112, by zawiadomić policję.
W portalu www.powstrzymaj.pl nie brakuje rad ekspertów, m.in. policjantów i psychologów. Na stronie do reagowania na pijanych kierowców zachęca m.in. Krzysztof Hołowczyc. – W żadnym wypadku nie powinno to stanowić powodu do wstydu. Przecież w ten sposób możemy ustrzec przed tragedią samego kierowcę, jak i ludzi, dla których stanowi realne zagrożenie.
– Warto reagować, by nie stać się współwinnym za cudze przewinienie – dodaje Radosław Pazura, aktor zaangażowany w promowanie bezpiecznych zachowań na drogach po tym, jak sam uległ poważnemu wypadkowi 11 lat temu.
Kampania „Powstrzymaj pijanego kierowcę” będzie oparta na współpracy z samorządami, w szczególności lokalnymi strukturami odpowiedzialnymi za rozwiązywanie problemów alkoholowych. Do wszystkich gmin trafią materiały pomocne przy planowaniu i realizacji lokalnych działań z zakresu przeciwdziałania nietrzeźwości na drogach. To m.in. przewodnik zawierający program profilaktyczny do realizacji w szkołach nauki jazdy.
Kampania „Powstrzymaj pijanego kierowcę” odbywa się pod patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich, Instytutu Transportu Samochodowego, Polskiego Czerwonego Krzyża, Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Trzeźwości oraz Krajowego Duszpasterstwa Kierowców.
Oficjalnymi partnerami kampanii są: Stowarzyszenie Partnerstwo dla Bezpieczeństwa Drogowego, Towarzystwo Trzeźwości Transportowców oraz Stowarzyszenie Psychologów Transportu w Polsce. Patronat medialny nad działaniami PARPA objęło pismo „Świat Problemów” oraz 60 mediów lokalnych we wszystkich województwach.